Historia Runamo pokazuje, że mało czytelny napis połączony z wybujałą wyobraźnią historyka potrafi stworzyć piorunującą mieszankę.
Przekazy o Runamo sięgają korzeniami 12 wieku. Wtedy to duński kronikarz Saxo Grammaticus poinformował we wstępie do swojego dzieła Gesta Danorum, że 2,7 km od kościoła Bräkne-Hoby w Blekinge w południowej Szwecji znajduje się kamień z tajemniczymi runami. Duński król Waldemar I (1131–1182) wysłał nawet delegację w celu odczytania napisu. Niestety, doniesiono mu, że runy już wtedy były wyblakłe i pokruszone. Później, w 7 księdze Gesta Danorum, Saxo domniemywał, że kamień ten był w istocie pomnikiem legendarnego duńskiego króla Haralda Hildetanda postawionym dla uczczenia czynów swojego ojca.
W 17 w. duński uczony i antykwariusz Ole Worm zakomunikował, że zdołał odczytać 4 litery z kamienia, które formowały słowo: Lund -określające region na południu Szwecji, sąsiadujący przez cieśninę morską z Kopenhagą.
W 1833 r. Królewska Duńska Akademia Nauk i Listów wysłała wyprawę kierowaną przez islandzkiego profesora Finnura Magnússona z Uniwersytetu w Kopenhadze. Jej celem było zbadanie run przy użyciu całej dostępnej wtedy geologicznej i literackiej wiedzy. Początkowo Finnur przez rok głowił się nad znakami, ale, jak sam stwierdził, „doznał olśnienia” i postanowił odczytać je na wspak: od prawej do lewej. Na jego oczach runy ułożyły się w strofę poetycką.
Strofa ta zaklinała zwycięstwo dla wspomnianego już duńskiego władcy, Haralda Hildekinna nad szwedzkim królem Sigurdem Hringiem przed legenderną bitwą pod Brávellir, ewentualnie była fragmentem poematu, który skald Starkad skomponował w tejże bitwie. Finnur odszyfrował i przetłumaczył runy w następujący sposób:
Hildekinn otrzymał królestwo.
Gard wyrył (runy)
Olè złożył przysięgę.
Odyn poświęca te runy!
Niech pierścień
Upadnie na ziemię
Elfy, bogowie miłości!
Olè znienawidził
Odyna i Freya
I rasę Asów
Zniszcz (zniszcz)
Naszych wrogów
Udziel Haraldowi
Wielkie zwycięstwo!
Napis ten nie tylko stanowił dowód na to, że bitwa pod Brávellir naprawdę miała miejsce (a nie była tylko średniowieczną legendą), ale także potwierdził reputację kronikarza Saxo Grammaticusa i jego dzieła jako wiarygodnego źródła historii Danii i Szwecji.
Książka Finnura na powyższy temat liczyła 700 stron. Dzięki odczytaniu Runamo jego kariera nabrała tempa, a jego wykłady ściągały tłumy w całej Europie.
Raport Finnura skłonił słynnego szwedzkiego naukowca Jönsa Jacoba Berzeliusa do podjęcia własnych badań. W 1836 r. doszedł on do wniosku, że napis runiczny był niczym innym jak naturalnymi pęknięciami…
Potwierdził to w 1842 r. Jens Jacob Asmussen Worsaae, wybitny duński archeolog. Dowiódł ponad wszelką wątpliwość, że to na czym Finnur zbudował całe swoje dzieło to niewiele więcej niż naturalne szczeliny w kawałku zwietrzałej skały…
Finnur Magnussen odszedł w niesławie i do końca życia borykał się z poważnymi kłopotami finansowymi.
Sagi Północy 